سيدعباس رفيعى‏پور سند نماز غفيله غفيله اسم مصغر از غفلت است؛يعنى غفلت كوچك و امام صادق عليه‏السلام از پدرش امام باقر عليه‏السلام و امام باقر عليه‏السلام از پيامبر اكرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله در خصوص اين نماز مستحبى چنين نقل مى‏كند: «صَلُّوا فى ساعَةِ الْغَفْلَةِ وَلَوْ رَكْعَتَيْنِ فَاِنَّهُما تُورِدانِ دارَ الْكَرامة؛(1) نماز بخوانيد در ساعت غفلت؛ اگرچه دو ركعت باشد، اين دو ركعت نماز [شما را] به بهشت وارد مى‏كند.» در روايتى ديگر چنين مى‏فرمايد: «تَنْفِلوُا فِى ساعَةِ الْغَفْلَةِ وَلَوْ رَكْعَتَيْنِ خَفيفَتَيْنِ فَاِنَّهُما تُورِدانِ دارَ الْكَرامَةِ قيلَ يا رسُول اللّه‏ وَمَا ساعَةُ الْغَفْلَةِ؟ قالَ: بَيْنَ الْمَغْرِبِ وَالعِشاء؛(2) نماز مستحب به جا آوريد در ساعت غفلت. اگرچه اين نماز دو ركعتى خفيف [و آسان] باشد؛ چرا كه همين دو ركعت نماز [شما را] وارد بهشت مى‏كند. پرسيده شد اى رسول خدا! ساعت غفلت چه هنگامى است؟ فرمود: بين مغرب و عشا است.» امام صادق عليه‏السلام از قول پيامبر اكرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله نقل كرده است كه: «لا تَتْرُكُوا رَكْعَتَىِ الْغُفَيْلَةِ وَ هُما بَيْنَ الْعِشائَيْنِ؛(3) دو ركعت نماز غفيله را ـ كه بين نماز مغرب و عشاء است ـ ترك نكنيد.» كيفيت نماز غفيله درباره كيفيت اقامه اين نماز مستحبى، امام صادق عليه‏السلام چنين فرموده است: كسى كه مى‏خواهد بين نماز مغرب و عشا دو ركعت نماز بخواند؛ در ركعت اول بعد از سوره حمد بگويد: «وَذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِـباً فَـظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ فَنادى فِى الظُّـلُماتِ أَنْ لا إِلـهَ إِلاّ أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّى كُنْتُ مِنَ الظّالِمِـينَ * فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَـجَّيْناهُ مِنَ الغَمِّ وَكَذ لِكَ نُـنْجِى المُـؤْمِنِـينَ.»(4) و در ركعت دوم بعد از سوره حمد بگويد: «وَعِنْدَهُ مَفاتِحُ الغَيْبِ لا يَعْلَمُها إِلاّ هُوَ وَيَعْلَمُ ما فِى البَرِّ وَالبَحْرِ وَما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ إِلاّ يَعْلَمُها وَلا حَبَّةٍ فِى ظُلُماتِ الأَرْضِ وَلا رَطْبٍ وَلا يابِسٍ إِلاّ فِى كِتابٍ مُبِـينٍ.»(5) و پس از فراغت از قرائت، دستهايش را بلند كند و بگويد: «اَللّهُمَّ إِنّى اَسْئَلُكَ بِمَفاتِحِ الْغَيْبِ الَّتى لا يَعْلَمُها اِلاّ اَنْتَ اَنْ تَصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تَفْعَلَ بى كَذا وَ كَذا و به جاى كذا و كذا حاجات خود را بگويد و سپس بگويد: «اَللّهُمَّ اَنْتَ وَلِىُّ نِعْمَتى وَالْقادِرُ عَلى طَلَبَتى تَعْلَمُ حاجَتى فَأَسْئَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ وَ عَلَيْهِمُ السَّلامُ لَمّا قَضَيْتَها لى.» خداوند خواسته‏هاى او را [اگر مصلحت باشد] عطا مى‏كند.(6) مراجع تقليد، اين نماز را يكى از نمازهاى مستحبى معرفى كرده‏اند و وقت انجام آن را ـ بعد از نماز مغرب تا وقتى كه سرخى طرف مغرب از بين برود ـ دانسته‏اند.(7) و طبق نظر امام صادق عليه‏السلام فتوا داده‏اند. فلسفه نماز غفيله يا ذكر يونسيه شايد يكى از دلايل توصيه به اقامه نماز غفيله و ثواب آن، اين است كه: حضرت يونس عليه‏السلام يك لحظه غفلت كرد و از قوم خود جدا شد و سرنوشت او با دريا و ماهى پيوند خورد و در شكم ماهى پس از انابه به درگاه خداى سبحان نجات پيدا كرد و شايد تأكيد رسول اكرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله بر اين نماز، به لحاظ غفلتهاى كوچك و بزرگى باشد كه ما هر روز مرتكب مى‏شويم. تا ما هم از ظلمتهاى ظاهرى و باطنى نجات پيدا كنيم. بزرگان گفته‏اند: بالاترين ذكر در بين اذكار، ذكر يونسيه «لااله الا انت سبحانك انى كنت من الظالمين» است. نماز مستحبى ديگر ناگفته نماند كه به غير از نماز غفيله كه بين نماز مغرب و عشا خوانده مى‏شود، دستور به خواندن نمازهاى ديگرى نيز رسيده است. از جمله اينكه، هنگام وفات رسول خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله ، امام على عليه‏السلام به حضرت عرض مى‏كند: به ما وصيتى كنيد. حضرت ختمى مرتبت صلى‏الله‏عليه‏و‏آله مى‏فرمايد: «اُوصيكُمْ بِرَكْعَتَيْنِ بَيْنَ الْمَغْرِبِ وَالْعِشاءِ الاْخِرَةِ تَقْرَءُ فِى الاُْولى اَلْحَمْدَ وَاِذا زُلْزِلَتِ الاَْرْضُ زِلْزالَها ثَلاثَ عَشَرَةَ مَرَّةً وَالثّانِيَةِ اَلْحَمْدَ وَقُلْ هُوَ اللّه‏ُ اَحَدٌ، خَمْسينَ عَشَرَةَ مَرَّةً، فَاِنَّهُ مَنْ فَعَلَ ذلِكَ فى كُلِّ شَهْرٍ، كانَ مِنَ الْمُتَّقينَ، فَاِنْ فَعَلَ ذلِكَ فى كُلِّ سَنَةٍ كُتِبَ مِنَ الْمُحْسِنينَ، فَاِنْ فَعَلَ فى كُلِّ جُمْعَةٍ مَرَّةً كُتِبَ مِنَ الْمُصَلّينَ، فَاِنْ فَعَلَ ذلِكَ فى كُلِّ لَيْلَةٍ زاحَمَنى فِى الْجَنَّةِ وَلَمْ يَحُصَّ ثَوابَهُ اِلاَّ اللّه‏ُ رَبُّ الْعالَمينَ جَلَّ وَ تَعالى؛(8) شما را به دو ركعت نماز توصيه مى‏كنم كه بين مغرب و عشاء [با اين كيفيت خوانده شود]: در ركعت اول، حمد و [سپس [اذا زلزلت الارض را سيزده بار بخوانيد. در ركعت دوم، حمد و [سپس] قل هو اللّه‏ احد را پانزده مرتبه بخوانيد. پس هر كه در ماه اين نماز را بخواند؛ در زمره متقين قرار مى‏گيرد و هر كه در هر سال اين نماز را بخواند در رديف محسنين است و هر كه در هر جمعه يك بار بخواند، از نمازگزاران محسوب مى‏شود. و هر كه در هر شب اين نماز را قرائت كند، در بهشت با من خواهد بود. (يعنى من بهشت را براى او ضمانت مى‏كنم) و ثواب اين نماز را غير از خداى جهانيان كسى نمى‏تواند شمارش كند.» _______________________________ 1. فلاح السائل، سيد بن طاووس، چاپ دفتر تبليغات اسلامى، ص244. 2. همان، ص245.3. همان، ص246.4. انبياء/ 88 و 87.5. انعام/ 59. 6. فلاح السائل، ص245.7. توضيح المسائل شش مرجع، ص292. 8. فلاح السائل، ص246.